Kelder/souterrain

Vocht in de kelder of het souterrain: is dat erg?

Wanneer er onder de begane grondvloer een ruimte is, waar je (al dan niet enigszins gebukt) kunt staan, spreken we van een kelder of een souterrain. Een kelder zit helemaal onder de grond, een souterrain steekt voor een deel nog boven de grond uit.

In kelders en souterrains kan vochtoverlast ontstaan, zoals een muffe lucht of stank. Ook kan het vocht ongedierte aantrekken. Daarnaast kunnen er vocht- en schimmelplekken op de muur te zien zijn. Stucwerk of behang kunnen gaan afbladderen.

Een kelder of souterrain is van oorsprong vaak niet bedacht om langdurig in te verblijven. Wanneer de kelder wel langdurig en vaak gebruikt wordt, is het raadzaam wat aan de overlast te doen. Teveel vocht in de kelder of het souterrain vermindert het gebruiksplezier en is slecht voor de gezondheid.

Welke maatregelen kunnen helpen?

Bij het zoeken naar een oplossing is het heel belangrijk dat u er eerst achter komt welk soort water de overlast veroorzaakt. Het vocht kan namelijk van verschillende bronnen komen. Zo kan het grondwater zijn, maar dat hoeft niet. Het kan ook regenwater zijn, dat via ventilatieroosters of raampjes de kelder of het souterrain in kan stromen. Of water van een lekkage van een afvoerleiding of van een drinkwaterleiding die door de kelder heen loopt. Ook kan het zijn dat er in de kelder of het souterrain veel vocht wordt geproduceerd (bijvoorbeeld: koken, wasmachine en drogen van de was) en er te weinig mogelijkheden voor afvoer en ventilatie zijn.

Ziet u schimmel (zwarte puntjes), dan is er sprake van teveel vocht in de lucht of een verhoudingsgewijs koud muurgedeelte. Schimmelvorming kan vaak worden verholpen door het verbeteren van de ventilatie in combinatie met een isolatiemaatregel (plaatsen voorzetwand). Het is verstandig hier een deskundige naar te laten kijken.

Zoutuitbloei aanwezig?

Als er zoutuitbloei op de muur of de vloer is te zien en het stucwerk los van de muur komt, is in de regel grondwater de oorzaak. Als u zeker weet dat er geen andere soorten water een rol spelen, dan komt de volgende vraag: hoe kan het grondwater de kelder of het souterrain binnen komen? Afhankelijk hiervan kunt u de onderstaande maatregelen overwegen.

Scheuren, leidingen of kimnaad

Komt het grondwater op een van de volgende manieren binnen:

  • via scheuren in de muur of in de vloer
  • bij leidingdoorvoeren die niet waterdicht zijn afgewerkt
  • bij de aansluiting van de muur op de vloer (de zogenaamde 'kimnaad')

Dan kunt u deze plekken plaatselijk waterdicht maken door het injecteren van een speciale vochtwerende injectievloeistof. U kunt ook kiezen voor het aanbrengen van een snel uithardende mortel.

Vochtdoorslag bij poreuze plekken

Komt het grondwater naar binnen via vochtdoorslag bij poreuze plekken in de muur of de vloer? Dan kunt u deze plekken plaatselijk waterdicht maken door het injecteren van een speciale vochtwerende injectievloeistof. Heeft het plaatselijk injecteren onvoldoende effect? Of zijn er veel en grote plekken waar het grondwater via vochtdoorslag door de muur of vloer heen dringt? Dan kunt u overwegen om de volledige kelderconstructie (vloer en alle wanden) te injecteren tot boven het maaiveldniveau. Soms zijn aanvullend nog extra maatregelen nodig om de kelder op de gewenste manier te kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld het plaatsen van geïsoleerde voorzetwanden en het zorgen voor goede ventilatiemogelijkheden.

In plaats van injecteren, is het aanbrengen van een vochtwerend renovatieproduct tegen de muren of vloer eventueel ook een optie. Dit product wordt niet in de muur of vloer aangebracht, maar er tegenaan, aan de binnenkant van de constructie. Voorbeelden van deze renovatieproducten zijn een mortel, een coating of spuitbeton. De keuze voor het product hangt af van het materiaal waar uw kelder of souterrain uit bestaat (baksteen, beton e.d.). Het renovatieproduct moet namelijk goed kunnen hechten aan de bestaande ondergrond; het moet een zogenaamde monolitische verbinding aangaan met de muur en vloer. Een specialist kan u hier over adviseren.

Bak in bak constructie

Wanneer uit het onderzoek blijkt dat bovenstaande maatregelen onvoldoende effect gaan hebben, dan kunt u overwegen een nieuwe kelder in de kelder te bouwen. Dit wordt ook wel een 'bak in bak' constructie genoemd. Dit is de meest dure en ingrijpende maatregel. Voorafgaand zal uitgebreid onderzoek moeten worden uitgevoerd naar de mogelijkheden en onmogelijkheden bij uw huis. Ook zal onderzocht moeten worden of de bestaande fundering de nieuwe constructie kan dragen, of dat er extra voorzieningen nodig zijn.

Welke oplossing is voor uw kelder of souterrain het meest passend? U kunt zich hier het beste over laten adviseren door een deskundige. Zie ook het stappenplan.

Let op!

  • Scheuren in de muren of vloer van uw kelder of souterrain zijn meestal ontstaan doordat uw huis in de loop van de tijd een beetje is verzakt. Bijvoorbeeld doordat er veen- of kleilagen in de bodem onder uw huis zijn samengedrukt. Wanneer uw huis nog steeds een klein beetje aan het verzakken is, kunnen opnieuw scheuren ontstaan. U zult dan opnieuw maatregelen moeten nemen.
  • Soms moet het injecteren meerder keren herhaald worden om de constructie waterdicht te krijgen. Dat komt doordat er geïnjecteerd wordt in een onbekende steen- of betonachtige constructie, waarvan de kwaliteit niet vast te stellen is.
  • De grondwaterstand verlagen met drainage is meestal geen goede oplossing bij kelders en souterrains. Om de overlast op te lossen, moet de grondwaterstand namelijk lager komen te staan dan de vloer van de kelder of het souterrain. Dit is meestal veel lager dan normaal, waardoor er schade kan ontstaan. Wanneer u in een gebied woont, waar klei- en veen in de bodem zit, zal de grond meer gaan samendrukken en zakken als het grondwater te laag zit. Dit kan schade aan uw huis of dat van de buren veroorzaken. Als uw huis, of die van de buren, op houten palen is gefundeerd, is het belangrijk om de grondwaterstand niet dieper dan het funderingshout te verlagen. Anders kan het funderingshout gaan rotten, wat ook weer schade aan uw huis kan veroorzaken. In het bouwarchief van de gemeente kunt u nagaan welk soort fundering uw huis heeft. Als indicatie kunt u aanhouden: verlaag de grondwaterstand niet dieper dan 90 cm onder de begane grondvloer.
Home Adviesgroep Grondwater Den Haag Grondwater in Den Haag Stappenplan grondwateroverlast